Unregelmäßige Verben (czasowniki nieregularne)
Czasowniki nieregularne, zwane też mocnymi, odmieniają się przez osoby nieco inaczej niż czasowniki regularne. Końcówki osobowe czasownika (czyli te, które są na końcu czasownika i zmieniają się w zależności od osoby) są takie same jak dla czasowników regularnych. Dla przypomnienia:
| ich |
- e |
| du |
- st |
| er, sie, es |
- t |
| wir |
- en |
| ihr |
- t |
| sie/Sie |
- en |
Różnica w sposobie odmiany czasowników nieregularnych polega na zmianie samogłoski rdzennej (czyli tej, która występuje w tzw. temacie czasownika). Temat czasownika to jest ta część, która zostaje z bezokolicznika po odrzuceniu końcówki
-en. Na przykład dla czasowników
kommen, machen i
kochen temat to odpowiednio:
komm-, mach-, koch-.
Samogłoski znajdujące się w temacie czasowników nieregularnych zmieniają się wg określonych zasad:
- samogłoska e zmienia się na i lub ie;
- samogłoska a zmienia się na ä.
UWAGA!!!!
Zmiana samogłoski w temacie czasowników nieregularnych ma miejsce tylko i wyłącznie w 2 i 3 osobie liczby pojedynczej, czyli dla zaimka osobowego du (ty), er (on), sie (ona) es (ono).
Dla przykładu poniżej odmiana czasownika sprechen:
sprechen - mówić
| ich spreche |
| du sprichst |
| er, sie, es spricht |
| wir sprechen |
| ihr sprecht |
| sie/ Sie sprechen |
Podobnie jak czasownik sprechen odmieniają się następujące czasowniki:
- geben - dawać
- helfen - pomagać
- essen - jeść
- nehmen - brać
- treffen - spotykać
- messen - mierzyć
- sterben - umierać
- vergessen - zapominać
- werfen - rzucać
- stechen - kłuć
- gelten - obowiązywać
- erschrecken - przestraszyć
- brechen - łamać
A poniżej odmiana przykładowych czasowników:
| |
geben |
helfen |
essen |
nehmen |
| ich |
gebe |
helfe |
esse |
nehme |
| du |
gibst
|
hilfst
|
isst
|
nimmst
|
| er, sie, es |
gibt
|
hilft
|
isst
|
nimmt
|
| wir |
geben |
helfen |
essen |
nehmen |
| ihr |
gebt |
helft |
esst |
nehmt |
| sie/ Sie |
geben |
helfen |
essen |
nehmen |
Podobnie wygląda sytuacja czasowników nieregularnych, w których
-e występujące w temacie czasownika zamienia się na
-ie. Są to np. czasowniki:
- lesen - czytać
- sehen - widzieć
- empfehlen - polecać
- befehlen - rozkazywać
- stehlen - kraść
- geschehen - zdarzyć się
A poniżej odmiana przykładowych czasowników:
| |
lesen |
sehen |
empfehlen |
stehlen |
| ich |
lese |
sehe |
empfehle |
stehle |
| du |
liest
|
siehst
|
empfiehlst
|
stiehlst
|
| er, sie, es |
liest
|
sieht
|
empfiehlt
|
stiehlt
|
| wir |
lesen |
sehen |
empfehlen |
stehlen |
| ihr |
lest |
seht |
empfehlt |
stehlt |
| sie/ Sie |
lesen |
sehen |
empfehlen |
stehlen |
Ostatnia grupa to czasoweniki nieregularne, w których
-a występujące w temacie czasownika zamienia się na
-ä. Są to np. czasowniki:
- laufen - biec
- fahren - jechać
- waschen - myć
- tragen - nosić
- schlafen - spać
- wachsen - rosnąć
- halten - trzymać, zatrzymać się
- gefallen - podobać się
- fallen - spadać, łapać
- blasen - dmuchać
- backen - piec
- braten - smażyć
- graben - kopać w ziemi
- laden - ładować
- lassen - zostawiać, kazać, pozwalać
- raten - radzić
- schlagen - bić, uderzać
I odmiana przykładowych czasowników z tej grupy:
| |
laufen |
fahren |
schlafen |
lassen |
| ich |
laufe |
fahre |
schlafe |
lasse |
| du |
läufst
|
fährst
|
schläfst
|
lässt
|
| er, sie, es |
läuft
|
fährt
|
schläft
|
lässt
|
| wir |
laufen |
fahren |
schlafen |
lassen |
| ihr |
lauft |
fahrt |
schlaft |
lasst |
| sie/ Sie |
laufen |
fahren |
schlafen |
lassen |
PL
